Aydın’ın Meşhur Otlarından, Antibiyotik Niyetine Kış Çayları

Bu çaylar hem çok faydalı, hem çok ekonomik hem de çok pratik. Bu yıl belli ki kış ayları çetin geçecek, bu çaylar Aydın’da hali hazırda her yerde yetişen bitkilerle hızlıca yapabileceğiniz doğal antibiyotikler.  

Ebegümeci Otu Çayı:

Ebegümeci bitkisi Ege’nin ve özellikle Aydın’ın en sevilen bitkilerinden. Lezzetini yanı sıra tarihte birçok kültürde tıbbi amaçlı kullanılmıştır.  Yemeklerde, böreklerde kullanıldığı gibi aynı zamanda tıbbi amaçlı çayı ve ekstresi de yaygın bir şekilde tercih edilir. Bunların yanı sıra kozmetik ve süs bitkisi olarak da kullanımı yaygındır.

Ebegümeci çayı, bitkini taze veya kuru yapraklarından ve çiçeklerinden demlenerek yapılır. Ebegümeci çayı, İçerdiği flavonoidle, polisakkaritler, alkaloidler, C vitamini ve mineraller gibi bileşikler, antioksidan ve antienflamatuar özelliklere sahiptir. İçerdiği bu maddelerle, solunum problemlerini azaltır, bağışıklık sistemini güçlendirir, öksürük, boğaz ağrısı ve astım gibi solunum yolu rahatsızlıklarını hafifletir. Fazla tüketiminde zararlı olabileceği için muhakkak doktor kontrolünde tüketilmesi gereklidir.  Ayrıca cilt sağlığında faydalı olan C vitamini içerdiğinden cildi besler, cilt iltihaplarını ve yaşlanma belirtilerini de azaltır. Ayrıca bağırsak sağlığını desteklemesinin yanı sıra stresle baş etmede de yardımcıdır.

Ebegümeci Çayı Hazırlanışı:

Oldukça pratik bir çay olan ebegümeci çayı için:

• 1 çay kaşığı kurutulmuş ebegümeci yaprağı, 2-3 adet taze ebegümeci yaprağı ve
• 1 su bardağı kaynar su yeterlidir.

Hangi yaprakla çayınızı yapacağınıza karar verdikten sonra bu yaprakları bir bardağın içine koyabilirsiniz. Ardından yeterli miktarda kaynatılan su ebegümeci yapraklarının üzerine dökülür ve demlenmesi için 5 ila 10 dk bekledikten sonra süzülerek içilir. Dilerseniz limon ve balla ebegümeci çayını tatlandırabilirsiniz.

Isırgan Otu Çayı:

Kurutulmuş ya da taze ısırgan otu yaprakları ile yapılan ısırgan otu çayı, antioksidan ve anti-inflamatuar bileşenlerini içerdiğinden cilt sağlığına ve sindirim sağlığına çok iyi gelir. Sıcak ya da dilerseniz soğuk olarak tüketilebilen bu otun çayı doktor kontrolünde olduğu sürece tüketim olarak 2 ila 3 bardağa çıkarılabilir.

Sindirim sistemi ve bağırsakları düzenlemesinin yanı sıra, içerdiği A ve C vitaminleri ve mineraller sayesinde bağışıklık sistemini de güçlü tutar. Ciltteki enfeksiyonu azaltır ve akne oluşumunu engeller. Ayrıca, idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde destekleyicidir.

Isırgan Otu Çayı Hazırlanışı:

Isırgan otu çayı için:

• 1 ila 2 çay kaşığı kuru ısırgan otu veya 3 ila 4 yaprak taze ısırgan otu
• 2 su bardağı su
• Bal, limon veya zencefil

Kuru veya taze yapraklardan seçim yapıldıktan sonra yapraklar fincana koyulur ve 2 su bardağı su kaynatılır ve fincan içerisindeki yaprakların üzerine dökülür. 5-10 dakika sıcak su ile demlenen yapraklar daha sonra süzülür ve isteğe göre, limon, bal veya zencefil de tatlandırıcı olarak eklendikten sonra çay soğuk veya sıcak olarak servis edilir.

Gelincik Çayı:

Doğal antidepresan özelliği ile öne çıkan gelincik çayı bitkinin kurutulmuş yaprakları ile yapılmaktadır.

Gelincik çayı hazırlanışı:

Gelincik çayı için:

• Kurutulmuş veya öğütülmüş gelincik yaprağı
• 2 bardak su

Öğütülmüş ya da kurutulmuş olarak hazırlanan 2 çay kaşığı gelincik yaprağı önceden kaynatılmış olan suyun içerisine atılır ve demlenmesi için 5 dakika bekletilir. Doktor kontrolünde olmak koşulunun yanı sıra 3 bardaktan fazlasının tüketilmesi uygun görülmemektedir. Rahatlatıcı ve uyku yapıcı özelliği sebebiyle yatma zamanına yakın saatlerde tüketilmesi önerilmektedir.

Sirken Otu Çayı:

Ispanağa benzeyen yapısıyla Sirken otu Akdeniz ve Ege Bölgesinde kendiliğinden yetişen cevherlerdendir. Sirken otu içerdiği A, B ve C vitamini yanı sıra, protein, kalsiyum, lif, demir, potasyum gibi birçok faydalı mineralle Ege bölgesi mutfaklarının vazgeçilmezlerindendir.

Sirken Otu çayı hazırlanışı: 

Sirken Otu çayı için:

• 1 tutam sirken otu
• 2 su bardağı su

Hazırlanan su kaynatıldıktan sonra, bir tutam sirken otu bu kaynamış suyun içerisine atılır ve 5 ila 10 dakika demlemeye bırakılır. Demlenen sirken otu süzülür ve fincana aktarılarak afiyetle içilir.

Yukarıda verilen tüm otlar ve çay tarifleri doğal bir çok faydalı etkiye sahip olsa da doktor kontrolü dışında kullanılmaması önerilir. Özellikle hamilelik, emzirme ve alerji gibi özel durumlarda daha fazla risk yaratabilir.  

Kaynak:

Nazım Tanrıkulu – Yüksek Lisans Tezi: Ege yöresinde yetişen bazı önemli tıbbi bitkilerin kadim tıpta, halk tıbbında ve bugünkü araştırmalardaki yerinin karşılaştırmalı incelenmesi, 2021. / Özlem Sultan Aslantürk – Doktora Tezi: Aydın yöresinde kullanılan bazı tıbbi bitkilerin antioksidan ve sitotoksik etkilerinin araştırılması, 2010. /  www.medicalpark.com / https://aydin.tarimorman.gov.tr/Menu/74/Bitkisel-Uretim